Σκηνοθεσία: Wes Craven
Σενάριο: Wes Craven
Μουσική: Charles Bernstein
Ηθοποιοί: Robert Englund, Heather Langenkamp, Amanda Wyss, Johnny Depp
Είδος: Slasher, Horror
Αξιολόγηση: ★
★
★
★
★
TΡΟΜΕΤΡΗΤΗΣ
Αίμα: ★
★
★
★
☆
Φρίκη: ★★
★
★
☆
Τρόμος: ★
★
★
★
☆
Αγωνία: ★★
★
★
★
A NIGHTMARE ON ELM STREET (1984)
Σήμερα, τρομολάγνε μου, θα σου μιλήσω για την ταινία που σημάδεψε τα παιδικά μου χρόνια. Την είδα πρώτη φορά γύρω στην πέμπτη με έκτη δημοτικού (δεν θυμάμαι ακριβώς, καθώς έχουν περάσει και οχτώ αιώνες από τότε…) Ήμουν στο σπίτι ενός φίλου και μια και έλειπαν οι γονείς του, αποφασίσαμε να νοικιάσουμε βιντεοκασέτα. Και ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σκέφτονται να νοικιάσουν δυο ανήλικα αγόρια που είναι μόνα στο σπίτι; Ακριβώς: τσόντα! Αλλά επειδή τα βίντεο κλαμπ είχαν ένα θεματάκι με το να νοικιάζουν πορνό σε ανήλικα, περάσαμε στη δεύτερη εναλλακτική: θρίλερ (τα οποία δεν είχαν, παραδόξως, κανένα πρόβλημα να νοικιάσουν σε ανήλικα!) Ο «Εφιάλτης στο δρόμο με τις λεύκες» ήταν η ομόφωνη επιλογή, καθώς ήταν το πιο πολυσυζητημένο θρίλερ τα χρόνια εκείνα –είχαν ήδη κυκλοφορήσει 4 ταινίες, άλλωστε.
TI MAΣ ΛΕΣ;
Μια παρέα εφήβων βασανίζεται κάθε βράδυ από τον ίδιο εφιάλτη: ένας μανιακός με καμμένο πρόσωπο, ο οποίος φοράει γάντι με λεπίδες, τους καταδιώκει με σκοπό να τους δολοφονήσει. Σύντομα, όμως, θα διαπιστώσουν ότι δεν πρόκειται απλώς για συνηθισμένο εφιάλτη, καθώς αν κάποιο θύμα πεθάνει μέσα σε αυτόν, πεθαίνει και στην πραγματική ζωή! Η νεαρή Nancy ανακαλύπτει ότι ο δολοφόνος είναι ο Freddy Krueger –ένας παλιός κάτοικος της περιοχής- και ότι ο λόγος που καταδιώκει τα παιδιά της γειτονιάς έχει να κάνει με ένα τεράστιο μυστικό που κρύβουν οι γονείς τους. Το μόνο που έχει να κάνει τώρα είναι να βρει έναν τρόπο να τον σταματήσει, προσπαθώντας παράλληλα να παραμείνει άγρυπνη…
Λίγες είναι οι ταινίες που καταφέρνουν να ξεχωρίσουν και να γράψουν ιστορία στον κινηματογράφο και θεωρώ ότι ο «Εφιάλτης» είναι σίγουρα μία από αυτές. Οι φαν του είδους μπορούν να σου τραγουδήσουν ολόκληρο το ανατριχιαστικό τραγουδάκι που αποτελεί trademark του κακού, ενώ το κοκκινοπράσινο πουλόβερ του, το καπέλο και το γάντι πέρασαν στην ιστορία ως το πιο αναγνωρίσιμο outfit ψυχάκια σε ταινία! Είναι σαφέστατα η καλύτερη ταινία του Wes Craven έως τώρα, με το Scream να ακολουθεί αμέσως μετά (ασχέτως αν το Scream είναι η κορυφαία του από άποψη εισπράξεων). Ήταν τέτοια η επιτυχία της, που κατάφερε να σώσει τη New Line Cinema από σίγουρη χρεωκοπία, μια και η πρώτη ταινία της εταιρείας παραγωγής ήταν μια πατάτα τεραστίων διαστάσεων που τους άφησε χωρίς ρευστό. Και το παράδοξο είναι πως το σενάριο της ταινίας βολόδερνε επί τρία χρόνια, αφού σε όποια εταιρεία και αν το πήγε ο Craven, δεν ήθελαν να το χρησιμοποιήσουν! Suckers!
Αν και η ταινία δανείζεται πολλά από τα στοιχεία που εδραιώθηκαν στο Halloween, κατάφερε κι έγινε διάσημη για τη μοναδική της ικανότητα να παίξει πειστικά με τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό. Πολλές φορές ο θεατής θα αναρωτηθεί αν αυτό που βλέπει στην ταινία είναι αυτό που πραγματικά ζει ο ήρωας, ή θα αποδειχθεί ότι είναι ακόμη ένα θανατηφόρο όνειρο. Άλλωστε, πολλοί από εμάς έχουμε βιώσει εκείνο το περίεργο συναίσθημα όπου αναρωτιόμαστε αν κάποιο γεγονός το ζήσαμε αληθινά ή απλώς το είδαμε σε όνειρο. Ή ίσως έχουμε βρεθεί σε εκείνη την περίεργη κατάσταση μεταξύ ύπνου και διαύγειας όπου, με μισοκοιμισμένο εγκέφαλο, δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε αν κοιμόμαστε ακόμα ή αυτός ο κίτρινος ελέφαντας με το μονόκλ όντως μας έφερε μια τάρτα φράουλα. Ο «Εφιάλτης» πατάει αρκετά πάνω σε αυτά τα ενοχλητικά και πολύ αληθινά συναισθήματα.
Η ταινία έχει πολύ καλό καστ. Πέρα από τον Robert Englund, που απλώς τα σπάει ως Freddy, η ερμηνεία της Heather Langenkamp είναι αξιόλογη και τη βοήθησε –αν και ήταν τελείως άπειρη και άγνωστη- να κερδίσει τον ρόλο, για τον οποίο έκαναν οντισιόν πάνω από 200 ηθοποιούς, ανάμεσά τους η Demi Moore και η Courteney Cox! (Καλά, και την Cox έτσι κι αλλιώς δεν την ήξερε η μάνα της τότε, οπότε δεν ήταν και δύσκολη η αναμέτρηση!) Επίσης, η ταινία είναι η πρώτη του μετέπειτα superstar και μούσας του Burton, Johnny Depp, ο οποίος δεν πήγε καν με σκοπό να περάσει οντισιόν. Απλώς συνόδευε τον φίλο του, που ήθελε να πάρει τον ίδιο ρόλο και δεν τα κατάφερε. Ποιος ήταν ο φίλος του; Ο Jackie Earle Haley. Ποιος είναι αυτός; Ο τύπος που ενσάρκωσε τον Freddy στο remake του 2010! Mindfuck!
Αλλά το μεγαλύτερο ατού της ταινίας, είναι σαφέστατα ο κακός της, ο οποίος σήμερα φιγουράρει στο Νο 40 της λίστας με τους καλύτερους villains όλων των εποχών. Εμπνευσμένος από αληθινό πρόσωπο –τον νταή Fred Krueger που έκανε δύσκολη τη ζωή του Wes Craven στο σχολείο- με τρομακτική και αποκρουστική εμφάνιση, με ένα πρωτότυπο και ανατριχιαστικό όπλο, αλλά και με τον πνευματώδη χαρακτήρα του, κατάφερε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να μετατραπεί σε pop icon. Καλό αυτό και για τις ταινίες και για τον Englund, του οποίου η φήμη εκτοξεύθηκε, αλλά όχι για τον ίδιο τον Freddy, καθώς όσο εξελίσσεται ο χαρακτήρας του, αρχίζει να αγγίζει περισσότερο τα όρια του κωμικού, παρά του τρομακτικού –πράγμα το οποίο άρχισε να γίνεται πολύ έντονο στις τελευταίες ταινίες και να ενοχλεί τους κριτικούς.
Παρόλα αυτά, στην παρθενική του εμφάνιση είναι εξαιρετικός και κάνει μια χαρά τη δουλειά του, που δεν είναι άλλη από το να ξεκοιλιάζει βίαια και να τρομοκρατεί ηθοποιούς και κοινό!
ΟΠΟΤΕ;
Οπότε, ο «Εφιάλτης» καταφέρνει σίγουρα να στοιχειώσει τα όνειρά σου και να σε κάνει στενό φίλο της καφεΐνης!
GEEKY TRIVIA
Το πρώτο studio που έδειξε ενδιαφέρον για την ταινία ήταν αυτό της Disney, της οποίας οι υπεύθυνοι ζήτησαν απλώς από τον Craven να ρίξει λίγο τους τόνους, ώστε η ταινία να γίνει πιο… φιλική προς παιδιά και εφήβους! Δόξα τω Θεώ, ο Craven τους κούνησε μαντήλι! Φαντάζεσαι τον Freddy Krueger με κανονική φάτσα, γάντι baseball αντί για αυτό με τα ξυράφια κι ένα σκιουράκι με το όνομα «Πιπ» να τον ακολουθεί παντού;
MIA ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΕΙΜΑΣΤΕ
Η τρελή επιτυχία της αρχικής ταινίας έδωσε, φυσικά, μπόλικα σίκουελ –κάποια καλά και κάποια άθλιας ποιότητας:
- A Nightmare on Elm Street 2: Freddy’s Revenge (1985) ★
☆☆☆☆
Πέντε χρόνια μετά τα γεγονότα της πρώτης ταινίας, ο Freddy επιστρέφει και αυτή τη φορά τρομοκρατεί τον Jesse, η οικογένεια του οποίου έχει μετακομίσει στο σπίτι που παλιά έμενε η Nancy. Πλέον, ο Freddy δεν περιορίζεται στα όνειρα, αλλά προσπαθεί να καταλάβει το σώμα του Jesse, με σκοπό να συνεχίσει τη δολοφονική του μανία στον αληθινό κόσμο.
Η ταινία πήρε πούλο, κυρίως επειδή άλλαξε τα φώτα στην αρχική ιδέα και έβαλε τον Freddy να δολοφονεί χωρίς λόγο εκτός του ονειρικού κόσμου. - A Nightmare on Elm Street 3: Dream Warriors (1987) ★★★★★
Ο Wes Craven επιστρέφει στο σενάριο και τη σκηνοθεσία μετά την προηγούμενη πατάτα και το αποτέλεσμα είναι η καλύτερη, πανθομολογουμένως, προσθήκη του franchise! Το νέο θύμα του Freddy αυτή τη φορά είναι η Kristen, η οποία λόγω των εφιαλτών της καταλήγει στην ψυχιατρική πτέρυγα του νοσοκομείου, μαζί με μερικούς ακόμη προβληματικούς εφήβους – όλοι με παρόμοιους εφιάλτες. Στην κλινική, όμως, δουλεύει ως σύμβουλος και η Nancy (από το πρώτο φιλμ) που αναλαμβάνει να «εκπαιδεύσει» την ομάδα των εφήβων στη χρήση των «ονειρικών» δυνάμεών τους, ώστε να μπορέσουν να κατατροπώσουν τον Freddy οριστικά… - A Nightmare on Elm Street 4: The Dream Master (1988) ★★★☆☆
Ο Freddy επιστρέφει ακόμη μια φορά και η νεαρή Alice προσπαθεί να τον καταστρέψει αφότου μεταφέρονται σε αυτήν οι ονειρικές δυνάμεις της Kristen. Θεωρείται και αυτή μία από τις καλύτερες ταινίες της σειράς και είναι η πρώτη σε εισπράξεις (πέραν του crossover και του remake). - A Nightmare on Elm Street 5: The Dream Child (1989) ★★☆☆☆
Ο Freddy δεν έχει ψόφο, ως είθισται, οπότε επιστρέφει και αυτή τη φορά χρησιμοποιεί το αγέννητο μωρό της Alice για να σκοτώσει τους φίλους της. Ή κάτι τέτοιο -δεν έχει σημασία, άλλωστε, τον Freddy να πετσοκόβει κόσμο θέλουμε να δούμε. - Freddy’s Dead: The Final Nightmare (1991) ★☆☆☆☆
Τελική, ουσιαστικά, προσθήκη στην κανονική ροή των ταινιών, με τον Freddy να προσπαθεί να εντοπίσει το χαμένο του παιδί και με τη βοήθειά του να εξαπλωθεί μέσω εφιαλτών και σε άλλες πόλεις. Ο χαρακτήρας ήδη έχει μετατραπεί σε κωμικό κακέκτυπο των προηγούμενων ενσαρκώσεών του… - Wes Craven’s New Nightmare (1994) ★★★★☆
Λίγο περίεργη προσθήκη, καθώς είναι εκτός του κανονικού continuity της σειράς και αποτελεί, ουσιαστικά, ένα metafilm! Η Heather Langenkamp, ο Wes Craven και αρκετά μέλη από το cast και το crew της αρχικής ταινίας ενσαρκώνουν τους ίδιους τους εαυτούς τους στην ταινία που περιστρέφεται γύρω από την παραγωγή μιας νέας ταινίας Nightmare. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, όμως, ο κινηματογραφικός Freddy αποκτά ζωή και αρχίζει να καταδιώκει την ηθοποιό και την οικογένειά της. Η ταινία δεν κατάφερε να εδραιωθεί, παρά τις πολύ καλές κριτικές της και την ανανεωμένη και πιο απειλητική εμφάνιση του Freddy (για την οποία τον προόριζε εξ’αρχής ο δημιουργός του). - Freddy vs Jason (2003) ★★★★☆
Ταινία crossover ανάμεσα στα δύο πασίγνωστα franchise. Ο Freddy είναι παγιδευμένος και αδύναμος στην κόλαση, αφού έχει ξεχαστεί από τους πάντες. Στην προσπάθειά του να κάνει τους νέους να ξαναθυμηθούν το όνομά του και να αρχίσουν πάλι να τον φοβούνται –πράγμα που θα επαναφέρει τις δυνάμεις του- χειραγωγεί τον μανιακό δολοφόνο Jason και τον στέλνει στο Springwood. Σύντομα, οι μνήμες του Freddy θα αρχίσουν να ζωντανεύουν και πάλι, δίνοντάς του τη δυνατότητα να στοιχειώσει ξανά τους εφιάλτες των νέων. Όμως, όταν ο Jason αρχίσει να διεκδικεί τα θύματα του Freddy, θα ξεκινήσει μια τιτανομαχία ανάμεσά τους. - A Nightmare on Elm Street (2010) ★★★☆☆
Αποτελεί διασκευή της πρωτότυπης ταινίας, με πρωταγωνιστικό χαρακτήρα πάλι τη Nancy, αλλά με αρκετές διαφορές όσον αφορά τους χαρακτήρες και το background story του Freddy. Τα εφέ είναι σαφώς πιο εξελιγμένα, ενώ οι επιστημονικές μελέτες των τελευταίων δεκαετιών, πάνω στη στέρηση ύπνου και την επίδρασή της στον εγκέφαλο, βοήθησαν αρκετά στη διαμόρφωση του σεναρίου. Παρόλα αυτά, η ταινία δεν κατάφερε να αγγίξει την ατμόσφαιρα του πρωτότυπου. - Freddy’s Nightmares (1988-1990)
O Freddy δεν περιορίστηκε στον κινηματογράφο, αλλά η χάρη του έφτασε μέχρι και τη μικρή οθόνη, σε μια σειρά τρόμου που όλες οι ιστορίες της εκτυλίσσονται στην Elm Street. Οι περισσότερες ιστορίες δεν αφορούσαν τον ίδιο (τουλάχιστον όχι άμεσα), αλλά κρατούσε κυρίως τον ρόλο του παρουσιαστή –κάτι παρόμοιο με τον Φύλακα της Κρύπτης στο Tales from the Crypt. - Never Sleep Again: The Elm Street Legacy (2010)
Ένα τετράωρο ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε απευθείας σε DVD και περιέχει τα χρονικά της σειράς ταινιών, την άνοδο της New Line Cinema και συνεντεύξεις από τους συντελεστές και το καστ των ταινιών. - Τέλος, έχουν κυκλοφορήσει πολλά βιβλία με ήρωα τον Freddy (ανάμεσά τους και οι λογοτεχνικές μεταφορές των ταινιών), μερικές σειρές κόμικς βασισμένες στην ταινία και κάνα δυο videogames!
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Το remake του 2010 ήταν μια προσπάθεια αναβίωσης της σειράς, αλλά οι πολύ χλιαρές εώς αρνητικές κριτικές του πιθανότατα πάγωσαν τα όποια μελλοντικά σχέδια –ασχέτως αν ήταν μια από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες του είδους (είναι, αυτή τη στιγμή, η 8η σε εισπράξεις ταινία slasher).
ΠΑΡΕ ΜΑΤΙ:
Fri(ght)day Nights 